Omurga Çökme Kırığı Nedir?
Omurganın çökme kırığı, omurga gövdesinin baskı altında ezilerek inceldiği kırıklardır. Ağır veya hafif travmalar sonrasında görülebilmektedir. Beraberinde omurilik sinirlerinde hasar varsa durum daha ciddidir. Bu kırıklar, zamanla kemikte daha fazla yükseklik kaybına yol açarak omurganın ve dolayısıyla hastanın duruşunu bozabilir ve “kifoz” denilen kamburluk durumuna yol açabilir. Menapoz sonrası kadınlarda kemik erimesinin de etkisiyle daha sık görülür. Kemik erimesi olan insanlar bazen kırılmayı fark edemeyebilir ve uzun süre makul bir ağrıyla durum fark edilmeden yaşayabilirler.
Genellikle bu hastalarda ağrı kontrolü, fiziksel aktivite kısıtlaması, korse kullanımı ve kemik yoğunluğunu artırıcı tedaviler gerekmektedir. Ağrının kontrol edilemediği veya omurgadaki çökmenin kritik düzeylerde olduğu hastalarda ameliyat gerekir. Ameliyatta kabaca iki yöntem kullanılmaktadır. “Minimal invaziv” denilen yöntemde hastanın uyutulmasına gerek kalmaksızın ciltten iğneler ile girilerek kemiğin içine sertleştirici dolgu yapılmaktadır (vertebroplasti, kifoplasti). Bazı durumlarda hastalar bu tedaviye uygun olmamaktadır. Bu durumda ise açık ameliyat ile omurgaları vidalar ile sabitlemek gerekebilmektedir.
Omurga Çökme Kırığında Tanı
Omurganın çökme kırıklarında genellikle en belirgin bulgu çökmenin olduğu sırt veya bel kısmında ağrı duyulmasıdır. Sık görülen semptomlar;
- Ani sırt ağrısı
- Boy kısalması
- Omurganın öne eğrilmesi
- Ayağa kalkma veya yürüme ile kötüleşen ağrı
Bu hastalığın tanısında hekim değerlendirmesi ve muayenesinin ardından röntgen, tomografi veya MR gerekebilir. Bazı durumlarda kemikte kanser olması nedeniyle de kemik kırılganlığı artmış olabilir ve bu yüzden kırılmış olabilir. Bundan şüphe edilen durumlarda da ilaçlı görüntüleme tetkikleri ve kemik biyopsisi uygulanabilmektedir.
Tedavi
Koruyucu Tedavi: Çökme kırıklarının çoğunda koruyucu tedavi yeterli olabilmektedir. Koruyucu tedaviler; ağrı kesiciler, hareket kısıtlaması, korse kullanımı ve kemik gücünü ve yoğunluğunu artırıcı ilaçlar sayesinde kemiğin kendi kendine kaynamasını sağlamaya yöneliktir.
Cerrahi: Cerrahi tedavi, koruyucu tedavilerden fayda görmeyen veya fayda görmesi muhtemel olmayan hastalarda uygulanmaktadır. Cerrahi tedavi iki şekilde uygulanır;
- Minimal İnvaziv Cerrahi: Bu yöntemde hastanın genellikle uyutulmasına gerek kalmaz. Ameliyathane şartlarında özel görüntüleme yöntemleri eşliğinde kırığın olduğu bölgeye kalın iğnelerle girilerek kırığın durumuna göre çöken kısım yükseltilebilir (kifoplasti) veya içine direk dolgu yapılabilir (vertebroplasti). Bu sayede çöken omurgadaki ağrı kaybolur ve mukavemet kazanır. Hastalar bu işlemlerden sonra aynı gün veya ertesi gün eve gönderilebilirler.
- Spinal Füzyon Ameliyatı: Omurga kemiklerindeki çökme kritik düzeyi aşmışsa veya omurgalar birbirinin üzerinde kırılarak anormal hareket etmeye başlamışsa bu yöntem tercih edilir. Ayrıca beraberinde sinirlerde hasarlanmanın da eşlik ettiği ağır travmalarda yine bu yöntem kullanılarak aynı seansta sinirler rahatlatılabilir. Omurga kemikleri “omurga vidaları” ile birbirine sabitlenerek omurganın eğrilmesi ve anormal hareketleri engellenmiş olur.